De Tituskapel is een dynamische christelijke stadsgemeente in Amsterdam-West van ongeveer 150 mensen met veel actieve leden van jong tot oud. Een open en inclusieve houding ten opzichte van het geloof en de omgeving staat centraal. Naast de diensten in de grote zaal worden buurtmaaltijden georganiseerd, is er een taalcafé en ruimte voor bijeenkomsten en vergaderingen. Ook wordt de grote zaal regelmatig verhuurd voor uiteenlopend gebruik, van muziekgezelschap tot studentenvereniging. De doelstelling van De Tituskapel is om zowel het nevengebruik van ruimtes als de open uitstraling naar de omgeving te versterken. Er is behoefte aan meerdere kleine zaaltjes, een bezinningsruimte en een verwelkomende entree met ontmoetingsruimte aan de voorzijde van het gebouw. Daarnaast is de wens om het comfort van het binnenklimaat te verbeteren en het pand te verduurzamen. NAMO Architecture heeft in nauwe samenwerking met De Tituskapel een ontwerp gemaakt waarbij we middels een aantal precisie ingrepen het kerkgebouw uit 1969 nieuw leven inblazen met respect voor de bestaande architectuur.
Het Overtoomse Veld
De Tituskapel is in 1969 ontworpen door architecten Van Woerden en Schneider en gelegen aan de Derkinderenstraat en Piet Mondriaanstraat, net buiten de Amsterdamse Ring A10. Het kerkgebouw is onderdeel van de planmatige uitbreiding van Amsterdam vanaf het begin van de 20e eeuw. De buurt, het Overtoomse Veld, werd in de jaren ’50 – ’70 gebouwd en bestaat uit langgerekte stroken van 5 tot 8 bouwlagen rondom groene binnenhoven. Het was een antwoord op de overbevolkte wijken in de binnenstad, waarbij een gezonde leefomgeving met veel licht, lucht en ruimte centraal stond. Aan de Derkinderenstraat zijn binnen deze structuur drie kerkgebouwen opgenomen, die ieder een geheel eigen architectuur hebben en daarmee een mooi contrast vormen met de eenvormige woningbouw van de omgeving. De afgelopen jaren is dit deel van Amsterdam sterk in beweging en zijn diverse bouwblokken vernieuwd en verdicht, steeds binnen de originele structuur. Deze verstedelijking betekent ook dat de vraag naar publieke ontmoetingsplekken in de buurt toeneemt. De Tituskapel kan hierin een belangrijke, verbindende rol spelen.
Van een plek van bezinning naar een levendige ontmoetingsplek
De Tituskapel heeft een zeer gesloten architectuur passend bij de gedachte uit die tijd dat het geloof in beslotenheid plaatsvindt. De entree ligt verborgen aan de achterzijde en het aantal vensters is beperkt. De grijze betonsteen samen met de groene hagen versterken het besloten effect. Daglicht valt van boven door de prachtige houten kroon de grote zaal binnen en geeft het gebouw karakter. Tijden veranderen en De Tituskapel wil naast een plek voor bezinning ook een huiskamer voor de buurt zijn. Een levendige ontmoetingsplek waar de hele week uiteenlopende activiteiten plaatsvinden. Dat vraagt om het vergroten van het programma, maar ook om een verwelkomende entree aan de voorzijde, aan de Derkinderenstraat.
Precisie ingrepen in de architectuur
De Tituskapel bestaat twee betonstenen volumes en een deels ommuurd entreeplein. Het geheel staat op een opgetilde sokkel van 60 cm boven maaiveld. De hiërarchie van de volumes geeft De Tituskapel zijn expressie. Het hoofdvolume met de karakteristieke kroon is het hoogst met 4,3 m, het ondersteunende programma is in het lagere volume gelegen en is 3,3m hoog. Het entreeplein overbrugt het hoogte verschil. Met het vergroten van het ondersteunende programma breiden we het lagere volume uit ter plekke van het huidige entreepleintje. De inkeping zoals in de huidige entreegevel komt terug omdat deze zorgt voor de aftekening met het hoofdvolume. Het entreeplein wordt verplaatst naar de voorzijde aan de Derkinderenstraat om zo het gebouw te openen naar de openbare ruimte. Het thema van de verwelkomende houten accenten uit de entreeluifel en de kroon worden in de nieuwe entree aan de Derkinderenstraat ingezet om bezoekers te verwelkomen. De luifel wordt vergroot en de transparante entree stulpt naar buiten. Hierdoor ontstaat een luw terras met entreeplein. Alle houten accenten zoals de kroon, de luifels en de kozijnen brengen we terug naar een naturel houttint als contrast met het betonstenen volume en het kerkgebouw zo een warme uitstraling te geven. Het voorterrein transformeren we naar een groene buurttuin met verblijfkwaliteit. De groene strook aan de achterzijde van het gebouw wordt een natuur-inclusieve tuin voor vogels, vlinders en bijen, waar de buurt en gebruikers van de zaaltjes op uitkijken.
De Tituskapel toekomstbestendig
Om De Tituskapel echt weer toekomstbestendig te maken gaan we ook het comfort van het binnenklimaat vergroten. Frisse lucht, prettige verwarming en koeling, goede ruimte akoestiek en overal voldoende natuurlijk daglicht zijn daarbij de voorwaarden. Dat begint bij het isoleren van de gevels, de daken en de begane grondvloer en hoogwaardig isolatieglas. Vervolgens plaatsen we zuinige klimaatinstallaties en verlichting. De energie die we nodig hebben wekken we zelf op met zonnepanelen op het lage dak. We vergroenen de platte daken rondom de zonnenpanelen en passen waar mogelijk natuurlijke, biobased bouwmaterialen toe.
-
Project
De Tituskapel
-
Locatie
Wijnand Nuijenstraat, Amsterdam-West
-
Oppervlakte
600 m2
-
Programma
Kerkzaal met foyer en keuken, diverse multifunctionele bijeenkomstruimtes
-
Status
Voorlopig Ontwerp
-
Opdrachtgever
Christelijke Gemeente De Tituskapel
-
Architect
NAMO Architecture - Noud Paes & Marlous Vriethoff
-
Landschapsontwerp
NAMO Architecture - Noud Paes & Marlous Vriethoff